قیمت خودرو در ایران مانند کلافی پیچیده به هم همیشه مورد توجه خریداران و تولیدکنندگان بوده است. راه‌کارهای متفاوتی برای ایجاد تعادل و از بین بردن شکابات و نارضایتی‌های مردم و خودروسازان انجام شده است. اما به علت اینکه بیشتر سیاست‌ها جنبه تسکینی داشتند، در درازمدت موفقیت آمیز نبودند. شرکت ایران خودرو، یکی از دو شرکت انحصاری خودرو در ایران است که با توجه به مسئله انحصاری بودن، قیمت محصولات خود را روز به روز افزایش می‌دهد؛ اما تلاشی برای بهبود کیفیت خودروها انجام نمی‌دهد در این نوشتار قصد داریم به بررسی عوامل متعددی بپردازیم که در افزایش قیمت محصولات ایران خودرو موثر هستند.

مقایسه قیمت محصولات ایران خودرو نسبت به مدت مشابه در سال 98

قیمت محصولات ایران خودرو در طول تابستان و مهر 99 مدام در حال نوسان و البته رو به افزایش بود. اما با تغییرات سیاسی اواخر آبان 99، ورق قیمت خودروهای ایران خودرو برگشت و روند کاهشی به خود گرفت. به خاطر ادامه کاهش قیمت ارز در آذر ماه، این روند کاهش قیمت محصولات ایران خودرو همچنان ادامه یافت و هنوز به ثبات در بازار این خودروها نرسیده‌ایم.

قیمت محصولات این شرکت نسبت به سال گذشته با افزایش شدید و عجیبی روبرو شده است. البته خودروسازان علت آن را افزایش قیمت ارز و تشدید تحریم‌ها می‌دانند. در حالی که محصولات جدید با قیمت‌های گذشته ارز تولید شده است، اما با قیمت جدید ارز به مردم تحویل می‌شود! در جدول پایین قیمت برخی از محصولات پرفروش ایران خودرو نسبت به سال گذشته مورد مقایسه قرار گرفته است:

– خودروسازی بی رقیب

یکی از عوامل موثر برای پیشرفت تولید در هر شرکت تولیدی رقابت آن با تولیدکنندگان دیگر است. شرکت ایران خودرو شرکتی انحصاری در ایران است که رقبای قوی و قدری در این حوزه ندارد. البته علت این مسئله ممنوعیت واردات و حضور خودروسازان خارجی در ایران است. وگرنه با حضور آن‌ها، ایران خودرو حرفی برای گفتن ندارد. در حال حاضر نیز با خروج خودروهای مونتاژی و اعمال تحریم‌ها، عملا رقیبی برای این خودروسازی وجود ندارد. این مسئله یکی از عوامل افزایش قیمت محصولات ایران خودرو در سال 99 است.

– تعیین دستوری قیمت

یکی از اقدامات شورای رقابت، نرخ‌گذاری دستوری خودرو است. این کار با هدف به تعادل رساندن قیمت تقاضا و عرضه خودروها صورت می‌گیرد؛ اما آنچه که در عمل دیده می‌شود ، افزایش قیمت محصولات ایران خودرو و سایر خودروها است. تعیین دستوری قیمت، شکاف زیادی بین قیمت کارخانه و بازار ایجاد می‌کند. این کار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند؛ بلکه نارضایتی بیشتری برای مردم و خودروسازان ایجاد می‌کند.

– استقبال مردمی

حضور مردم در طرح‌های قرعه کشی محصولات ایران خودرو موجب شده که این شرکت نیز در ارائه قیمت محصولات ایران خودرو با تمام توان بتازد. طرح‌هایی که بیشتر شبیه مسابقه بخت آزمایی هستند، در افزایش قیمت محصولات ایران خودرو تاثیر دارند. البته علت حضور مردم در این طرح‌های فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش ایران خودرو به دلیل نبود خودروسازی بهتر است. به طوری که مردم ناچار می‌شوند برای رفع نیاز خود به خودرو به این سمت گرایش پیدا کنند.

– تحریم‌های همیشگی، دلار پر ادعا!

تحریم‌های اقتصادی از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته و مسئله جدیدی نیست. اما خودروسازان این موضوع را دلیل و بهانه‌ای برای افزایش قیمت محصولات ایران خودرو می‌دانند. در کنار این مسئله افزایش قیمت ارز از اواسط سال گذشته باعث بالا رفتن قیمت قطعات وارداتی خودرو شده و از این نظر بی تاثیر نیست.

–  نهادهای فراری از مسئولیت

نهادهای متفاوتی در مسئله خودرو و افزایش قیمت آن تاثیرگذار هستند. اما متاسفانه هر کدام به شکلی از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می‌کنند. شورای رقابت، وزارت صمت و مدیران ایران خودرو، هر کدام دیگری را مسئول افزایش و نوسان قیمت می‌دانند. به همین دلیل، این مشکل نیز یکی از عوامل افزایش قیمت محصولات ایران خودرو شده است.

– پشتیبانی دولت

شرکت ایران خودرو یک شرکت دولتی است که همیشه زیر سایه حمایت‌های آن قرار گرفته است. این شرکت اگر از حالت دولتی خارج شود، پشتوانه محکم خود را از دست خواهد داد؛ در این صورت پشتوانه واقعی را در  جلب اعتماد  ورضایت مردم خواهد دید.

– سیاست‌های اشتباه

هر روز یکی از نهادهای مسئول در زمینه خودرو راه‌کاری ارائه می‌دهند؛ اما به دلیل مدیریت نادرست و عدم همکاری همه نهادهای مسئول، این سیاست‌ها موفقیتی در پیش ندارد. شاید در بهترین شرایط، طرح‌ها و سیاست‌های اخذ شده بتواند جنبه تسکینی داشته باشد، اما در بلندمدت نمی‌تواند افزایش قیمت را کنترل نماید.

شرکت ایران خودرو به عنوان یکی از دو خودروسازی بزرگ ایرانی، مورد توجه دولت، مردم و نهادهای مسئول در زمینه خودرو است. قیمت محصولات ایران خودرو از ابتدای سال 99 با افزایش زیادی روبرو شده است. خودروسازان علت آن را در تحریم‌ها، نوسان قیمت ارز، انتخابات آمریکا می‌دانند؛ درحالی که مسلما اگر نهادهای مسئول به دنبال درمان واقعی این بیماری باشند، راه درمان آن را داخل کشور و تکیه به توانمندی‌های داخلی پیدا خواهند کرد. در غیر اینصورت، این درد هر روز بیشتر شده و باعث آزار مردم خواهد شد.